ÖĞRETMENLERİN EŞ DURUMU MAZERET TAYİNİ

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Ailenin korunması" başlıklı 41'inci maddesinde; "Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile plânlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilâtı kurar."hükmüne yer verilmiş; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 72'nci maddesinin ikinci fıkrasında, yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği hâlinde atamasının, atamaya tâbi tutulan memurun atandığı yere 74 ve 76'ncı maddelerde belirtilen esaslar çerçevesinde yapılacağı belirtilmiştir.

657 sayılı Kanuna dayanılarak Bakanlar Kurulu kararıyla kabul edilen ve 25.6.1983 günlü, 18088 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 9'uncu maddesine, Bakanlar Kurulu'nun 12.10.2000 günlü, 2000/1466 sayılı kararı ile eklenen altıncı fıkrasında ise "îlgili mevzuatı uyarınca zorunlu yer değiştirmeye tâbi tutulan eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı, mülkî idare amirliği hizmetleri sınıfı ve emniyet hizmetleri sınıfına giren memurlar, Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup subay ve astsubaylar, hâkim ve savcılar ile bu Yönetmeliğin ek 1 inci maddesi kapsamına girenlerin görev süresiyle sınırlı olmak üzere atandıkları yere, memur olan eşinin atanmasında mevzuatı uyarınca yürürlüğe konulan norm kadro sayılarına ilişkin hükümler uygulanmaz." kuralı yer almıştır.

Öte yandan, 17.04.2015 gün ve 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğİtim Bakanlığı Öğretmen Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 57. maddesinde, "Hizmet puanı veya alanlarında norm kadro yetersizliği nedeniyle mazerete bağlı iller arasında yer değiştirme istekleri karşılanamayan öğretmenler, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 37 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre istekte bulundukları yere atanmaya hak kazanıncaya kadar aylıksız izinli sayılmalarını isteyebilirler. Bu süre üç yıldan fazla olamaz. Bu durumda olanların aylıksız izin hakkından yararlandırılmaları için aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerde kendilerine Bakanlıkça sunulan tercihlerin tamamını kullanmaları şartı aranır." kuralı yer almaktadır.

Örnek bir olayda; Şanlıurfa İli, ... İlçesi .. Lisesinde Fen Bilimleri öğretmeni olarak görev yapan davacının, eşinin Ankara Etimesgut'ta Astsubay olarak görev yapması nedeniyle Ankara İline atanması yönündeki başvurusu kapsamında, 2016/Eylül ayında başlayan Öğretmenlerin Özür Durumuna Bağlı İl Dışı Yer Değiştirme döneminde Ankara İl merkezinden ondokuz eğitim kurumu tercihinde bulunduğu ve akabinde davacının, tercihleri arasında yer almayan Polatlı İlçesi, .. Ortaokulu Fen Bilimleri öğretmenliğine atamasının yapıldığı, davacının atamasının zorunlu atamaya tabi olan eşinin görev yaptığı il merkezi sınırları içerisindeki okullara yapılması gerektiğinden bahisle, anılan atamaya ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı işlemi ile bu işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin Ankara Valiliği işleminin iptali istemiyle dava açılmıştır. İncelenen olayda, eşi anılan Yönetmelik maddesinde belirtilen zorunlu atamaya tabi memuriyet sınıfları arasında sayılan davacının, eş durumu özründen dolayı Ankara İli'ne atanma istemiyle ondokuz tercihte bulunduğu, bu tercihlerin tamamının eşinin görev yaptığı Ankara il merkezinde bulunan yerleşim yerlerine ilişkin olduğu, buna rağmen davacının "norm açığı olmadığı" ve "hizmet puanı yetersizliği" nedeniyle tercihleri arasında yer almayan Polatlı İlçesi, ... Ortaokulu Fen Bilimleri öğretmenliğine atamasının yapıldığı görülmekte ise de; mevzuatta öngörüldüğü üzere eşi Silahlı Kuvvetler mensubu olan öğretmenlerin, eşlerinin görev süresiyle sınırlı olmak üzere "eşlerinin atandıkları yere" ve"norm kadro sayılarına ilişkin hükümler uygulanmadan" atanacakları öngörüldüğünden, davacının talebinin norm kadro sınırlaması ve buna dayalı hizmet puanı sıralaması ile ilişkilendirilmeksizin, eşinin görev yaptığı Ankara il mekezindeki okullardan birine atanması suretiyle yerine getirilmesi gerekirken, il merkezinden 80 km uzaklıktaki Polatlı İlçesinde bulunan bir okul öğretmenliğine atanmasına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı işlemi ile bu işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin Ankara Valiliği işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.